بخش اول: چرا می‌توان با استفاده از غذاهای مناسب از بیماریها جلوگیری کرد
اشاره
ص: 9
امروزه مردم جهان، مصرف داروهای شیمیایی را که به شکل انواع کپسول، قرص و عصاره‌های دارویی در بسته‌بندی‌های بسیار زیبا و جالب عرضه می‌شود، مؤثرترین روش برای بازگشت سلامتی و شفای انواع بیماریها می‌دانند، ولی در حال حاضر عده زیادی از دانشمندان جهان که تعداد آنها نیز روز به روز در حال افزایش است تلاش می‌کنند تا با استفاده از گنجینه منابع طبیعی وسیع کره زمین که به‌صورت گیاهان و جانوران به‌طور رایگان در اختیار انسان قرار گرفته است، با انجام تحقیقات علمی در مراکز تحقیقاتی مجهز بین المللی، مواد شفابخش به دست آوردند. تعجب نکنید، این مواد ارزشمند شفابخش در همان نعمت‌های خدادادی وجود دارد که هر روز چند بار به‌عنوان غذا برای رفع گرسنگی و تهیه انرژی برای کار و فعالیت مصرف می‌شود و حیات انسان مدیون آنهاست.
ص: 10
این دانش جدید که در حال حاضر یکی از مهمترین رشته‌های علمی به‌شمار می‌رود، غذا درمانی یا غذادارویی 1] نامیده می‌شود.
آیا جالب نیست که سیر، این گیاه خوراکی ساده، قادر است سلول‌های سرطانی را منهدم سازد. و با ویروس‌ها مبارزه کند و آیا تعجب‌آور نیست که وجود مواد ارزشمندی در اسفناج می‌توانند ویروس‌هایی را در بدن فلج کنند و دربند بکشند که ممکن است منشأ ایجاد سرطان مربوط به گردن شوند؟ و یا وجود یک ماده ناشناخته در مارچوبه و آووکادو در لوله‌های آزمایشگاهی موجب متوقف شدن تکثیر ویروس‌هایی شده است که می‌توانند منشأ ایجاد مهلک‌ترین بیماری عفونی زمان یعنی ایدز[2] شوند؛ و یا اینکه کلم دارای مواد شیمیایی ارزشمندی است که بدن انسان را در برابر آثار مسمومیت‌های ناشی از آلودگی‌های شدید محیط محفوظ می‌دارد؛ و یا موادی ارزشمند در تعدادی از گیاهان خوراکی وجود دارد که چون فرشته رحمت در بدن ما فعّال بوده، از لخته شدن خون در داخل رگ‌ها جلوگیری می‌کند؛ و یا مواد شفابخشی به نام فایبر (نظیر سبوس گندم و الیاف سایر گیاهان) پس از هضم مواد غذایی از آنها آزاد شده و به کبد کمک
ص: 11
می‌رسانند تا با توانایی بیشتری کلسترول 3] مضرّ و مواد مضرّ را دفع کند؛ و سرانجام مواد شیمیایی ارزشمندی در گیاهان وجود دارد که پس از خوردن، داخل مغز شده و در انتقال پیام‌ها بین نورون‌ها یا رشته‌های اعصاب تأثیر گذارده و از این طریق در وضع روحی و روانی و در حافظه و هوشیاری و به‌طور خلاصه در همه حالاتی که نشانه سلامتی انسان است اثر می‌گذارند.
اشتباه نشود، غذا خوردن، صرفا یک اتفاق پیش‌پاافتاده نیست که تنها موجب استمرار حیات می‌شود. از قرن‌ها پیش، تغذیه به منزله دانش بسیار مهمی در جهان مطرح بوده است و دانشمندان برای پی بردن به اسرار آثار تغذیه در بدن، مطالعات و تحقیقات وسیعی انجام داده‌اند و عامه محققان به رژیم غذایی به مثابه مؤثرترین عامل در سلامتی انسان، توجه خاصی داشته‌اند. امروزه مسلم شده است که روش صحیح، متعادل و مناسب تغذیه در سلامتی و طول عمر انسان آثار قطعی دارد و با پیشگیری از بیماریها، انسان را از مصرف داروهای شیمیایی که اغلب عوارض جانبی به دنبال دارند بی‌نیاز می‌سازد.
تحقیقات جدید علمی نشان داده است که مواد
ص: 12
غذایی، سلامت و قدرت و توانایی بدن انسان را تأمین می‌کنند و موجب می‌شوند که سیستم دفاع طبیعی بدن ما با قدرت و نیرومندی، با ناراحتی‌ها مبارزه کند. و برعکس عدم تعادل در خوردن غذا، پرخوری و یا داشتن رژیم‌های غذایی نامناسب، موجب بروز بیماری و ناتوانی در بدن انسان می‌شود.
خوراک و تغذیه صحیح می‌تواند موجب سرعت بخشیدن به فعالیت‌های مغزی و بالا بردن نشاط و شادی ما شود. تقویت و تأمین انرژی باعث می‌شود که سریع‌تر فکر کنیم و کارهایمان را منظم‌تر و بهتر انجام دهیم. تغذیه سالم مسلما می‌تواند مانند داروهای آرام‌بخش، البته بدون ایجاد عوارض سوء آنها، موجب ایجاد آرامش برای انسان شود و برعکس، تغذیه ناسالم و نامتعادل قطعا موجب ایجاد اختلال در تمرکز می‌شود و ناراحتی‌هایی مانند سرگیجه ایجاد می‌کند.
تغذیه ناسالم و نامتعادل می‌تواند به حمله‌های خاموش، بی‌سروصدا و تدریجی آرتروز- که موجب فرسایش مفاصل و کند کردن جریان خون در شریان‌ها می‌شود- کمک کند، ولی برعکس غذای متعادل و مناسب می‌تواند حتی آسیب‌های وارد به مفاصل را ترمیم نماید.
مصرف غذاها و خوراکی‌های نامناسب، ممکن
ص: 13
است در تغییر وضع شیمیایی مغز اثر گذاشته، در سنین جوانی بدن ما را قربانی آثار کشنده بیماری‌هایی نظیر ام. اس 4] و یا در پیری دچار رعشه و بیماری پارکینسون 5] نماید. تغذیه نامناسب ممکن است عامل افزایش فعالیت‌های مضر ناخواسته در داخل سلول‌های بدن شده، سال‌ها بعد به رشد سرطانی سلول‌ها بینجامد.
غذاهای مناسب و خوب برعکس می‌توانند مواد مفیدی را در بدن رها سازند که عوامل شیمیایی سرطان‌زا را منهدم کنند و حتی در مواردی که رشد غیر عادی سلول‌ها در قسمتی از بدن به نشانه سرطانی شدن آغاز شده باشد، موجب توقف رشد و روند سلول‌ها به سوی سرطانی شدن و همچنین کوچک شدن تومورها شود.
به‌طور خلاصه، یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند:
1. مانع کدر شدن عدسی چشم و ایجاد بیماری کاتاراکت در سنین سالخوردگی شود.
2. می‌تواند مجاری تنفسی را پاک و باز نگه‌داشته، موجب راحتی تنفس شود.
3. می‌تواند موجب تقویت و جوان نگه داشتن تارهای مویین موجود در لوله‌های برونش و ریه شده، از تنگی نفس و برونشیت‌های مزمن
ص: 14
جلوگیری نماید.
4. مواد غذایی نامناسب ممکن است موجب تشدید عوارض روماتیسم و دردهای مفاصل شود و یا برعکس در صورت انتخاب غذاهای مناسب باعث تسکین درد و رفع ورم مفاصل شود.
5. خوراکی‌های نامناسب و نامتعادل می‌توانند موجب تحریک و تشدید سردرد و بیماری آسم شوند و انتخاب غذاهای مناسب و صحیح از بروز این ناراحتی‌ها پیشگیری و یا در کاهش شدت آنها کمک می‌نماید.
6. غذای مناسب ممکن است موجب رفع سرخی و خارش و التهاب و دردهای بیماری جلدی پزوریازیس 6] شود.
7. غذای مناسب می‌تواند موجب تحریک بدن برای ساختن مواد مفید طبیعی و ماده اینترفرون 7] برای رفع عفونت‌ها شود.
8. مواد خوراکی مناسب ممکن است مانند آنتی‌بیوتیک‌های قوی با قدرت به باکتری‌ها و ویروس‌ها حمله کند بدون اینکه عوارض جانبی آنتی‌بیوتیک‌های شیمیایی مصنوعی را داشته باشد.
9. خوراکی‌های مناسب می‌تواند موجب رفع اسهال نوزادان و کودکان و رفع یبوست بزرگسالان شوند.
ص: 15
10. رژیم غذایی مناسب می‌تواند در رفع سرماخوردگی و نزله و تب یونجه کمک کند.
در مورد بیماری‌های قلبی، رژیم غذایی مناسب بهترین تأثیر را دارد. غذاهای نامناسب ممکن است موجب فرآیند نامناسب و ویران‌کننده‌ای شوند که در نتیجه آن رگ‌های خونی تصلب یافته و سفت و باریک شوند و لخته خونی تشکیل دهند و زمینه را برای حمله‌های قلبی و احیانا مرگ بیمار فراهم سازند و برعکس، رژیم غذایی مناسب می‌تواند مواد شیمیایی مفیدی در جریان خون وارد سازد که با دشمنان رگ‌های خونی مبارزه کنند و رسوبات تصلب‌زایی را که در دیواره داخلی رگ‌ها ایجاد شده و موجب تنگ و سخت شدن آن می‌گردد، حل نمایند و مجاری رگ‌ها را باز کرده، کلسترول مضرّ (یعنی(LDL را کاهش دهند.
خوراکی‌ها و رژیم غذایی مناسب می‌تواند موجب تحریک ترشح انسولین و کنترل قند خون شوند. همچنین تغذیه مناسب می‌تواند موجب تأمین هورمون‌های لازم برای انعطاف‌پذیری و استراحت دیواره رگ‌های خونی و کاهش فشار خون شوند. مواد غذایی مناسب دارای انواع ویتامین‌هایB ، می‌توانند در پیشگیری از حمله‌های قلبی کمک کنند و بالاخره رژیم غذایی
ص: 16
مناسب و متعادل از فرسایش سریع بدن و مآلا از پیری زودرس جلوگیری می‌نماید و بهتر است که برای غذا تعریف جدیدی به این شکل ارائه شود:
«غذای مناسب، داروی قوی و مؤثری است، دارویی که ممکن است برای پیشگیری و مبارزه با انواع بیماریها و رفع افسردگی و ایجاد نشاط و شادمانی و انرژی فیزیکی و هوشیاری از آن استفاده شود. و به بیان روشن‌تر، دارویی است که پیام‌آور سلامت انسان‌ها در قرن بیست و یکم خواهد بود».
البته باید تأکید شود که منظور از رژیم غذایی فقط توصیه‌هایی برای خوردن انواع غذاها نیست بلکه در مواردی ممکن است توصیه‌هایی برای نخوردن انواعی از خوراکی‌ها باشد و برای مدتی امساک و یا خوردن فقط میوه و آب و سبزی‌ها برای رفع ناراحتی خاصی توصیه شود. در این قسمت، قبل از ادامه کلام، لازم است مطالب مختصری درباره فلسفه بنیادی حالت سلامتی و بیماری که در حال حاضر در محافل دانشمندان مورد توجه است، بیان شود.
سلامتی به تعبیری جلوه‌ای است از تعادل، یعنی انعکاسی است از تعادل در جوانب مختلف زندگی، تعادل در خوردن، تعادل در کار کردن، تعادل در حرف زدن، تعادل در بیدار
ص: 17
و خواب بودن و .... و اگر در هریک از جوانب زندگی اختلال و عدم تعادلی رخ دهد تا حدودی و به درجاتی در سایر جنبه‌ها اثر می‌گذارد.
وقتی به علت زیاده‌روی در خوردن غذا و به‌ویژه غذای نامناسب (خیلی چرب یا خیلی شور و ...) عدم تعادل در بدن ایجاد شود، در سلامت جسم و روح و فکر اثر می‌گذارد. چینی‌ها برای بیان این فلسفه به دو اصل یین 8] و یانگ 9] معتقدند. آنها یین را به انرژی منفی و یانگ را به انرژی مثبت تفسیر می‌کنند. مثلا سرماخوردگی، یین و گرم کردن بدن از داخل و خارج، یانگ است؛ پرخوری و ابتلای معده ناشی از آن، یین، و امساک و پرهیز که موجب ایجاد تعادل می‌شود یانگ است؛ خستگی در اثر کار زیاد غیر متعادل، یین، و استراحت برای خستگی، یانگ است. همچنین اضطراب و دلشوره و نگرانی را یین و شادی و خنده و آرامش فکر را به یانگ تفسیر می‌نمایند.
با این توضیح، آنها معتقدند که برای تأمین سلامتی باید به وجود و نوع اختلال و عدم تعادل، یعنی علت اصلی بیماری پی برد و برای اعاده سلامتی باید به این دو نکته مهم و اصلی توجه کرد:
1. تشخیص و یافتن علت اصلی اختلال و
ص: 18
اساس بیماری.
2. تصمیم بیمار برای انتخاب عاقلانه‌ترین راه برای مقابله با اختلال و در نتیجه درمان بیماری و عزم وی برای استقبال از هر روش منطقی و کم‌ضررتری که ممکن است به شفای او کمک کند.
یعنی اگر اختلال به‌نوعی است که با اجتناب از خوردن برخی خوراکی‌ها رفع می‌شود، مبادرت به پرهیز کند؛ و اگر لازم است که برای مدتی که پزشک تشخیص می‌دهد، نوعی امساک شفابخش داشته باشد، آن را اجرا نماید؛ و اگر رژیم غذایی مناسبی به او توصیه می‌شود که احیانا برای او مطلوب و مطبوع نیست، ناچار برای به دست آوردن سلامتی برای مدت لازم آن را انجام دهد. و بالاخره اگر نوع اختلال، بیماری حادی باشد که تنها راه- در فرصت کوتاهی که روند بیماری اجازه می‌دهد- استفاده از داروهای قوی شیمیایی و یا جرّاحی باشد، بی‌درنگ به نظر پزشک حاذق عمل نماید.
از روش‌های مرسوم درمان‌های طبیعی، این است که پزشک جز در موارد خیلی حادّ، از تجویز داروهای بسیار قوی شیمیایی خودداری می‌کند و در روزهای اولیه، با انواع پرهیزها و توصیه رژیم غذایی ساده، مناسب و ملایم، اعضای اصلی بدن بیمار نظیر قلب و کلیه و کبد و معده و سایر اعضای کلیدی را در استراحت قرار می‌دهد. به موازات آن
ص: 19
با تجویز گیاهان ملایم مناسب برای تصفیه خون، دفع سموم، رفع انسداد عروق، تسهیل دفع مواد و در عین حال با توصیه به استراحت و آرامش روحی و فکری کوشش می‌کند که به سیستم دفاع طبیعی بدن کمک کند، زیرا در این دوره اولیه بیماری، تجویز داروهای بسیار قوی که مانع سیر طبیعی کار سیستم دفاع طبیعی بدن شود، نوعی دخالت و ایجاد اختلال در این سیستم است که مؤثرترین سلاح برای اعاده تعادل و سلامتی است.
از عصر ابو علی سینا، رازی و حکمای یونان تا دوران پزشکی جدید
تا اواسط قرن بیستم، پزشکان پیرو مکتب پزشکی رسمی کاربرد داروهای شیمیایی و ترکیبات فلزی، برخلاف حکمای پزشکی دوران کهن، عقیده‌ای به تأثیر قاطع رژیم‌های متعادل و مناسب غذایی در پیشگیری و درمان بیماریها نداشتند، زیرا معتقد بودند که این نظریه فاقد مبنای علمی است ولی طی نیم قرن اخیر گروه بزرگی از دانشمندان و محققان پزشکی به‌طور روزافزونی به این باور روی آورده‌اند که نظر قدما در مورد تأثیر غذا و رژیم غذایی مناسب و متعادل صحیح بوده و این نظریه راه درمان و تریاق تعداد زیادی از اختلالات و بیماری‌هاست. ازاین‌رو، پژوهش‌های مراکز علمی و تحقیقاتی جهان در مورد طبیعت‌درمانی و
ص: 20
غذادرمانی هر روز با استقبال بیشتری روبه‌رو می‌شود.
در تاریخ زندگی ابو علی سینا آمده است که، زمانی، امیر بخارا به بیماری ظاهرا صعب العلاجی مبتلا شده بود و حکمای دربار، از درمان آن اظهار عجز کرده بودند. به تحقیق دریافتند که گره این مشکل تنها ممکن است به دست بو علی گشوده شود. ازاین‌رو، گروهی از بزرگان دربار با پیام امیر بخارا نزد ابو علی سینا رفتند که البته شیخ الرئیس از قبول دعوت و آمدن به دربار سرباززد و آنان ناچار شدند که امیر بخارا را نزد وی به قلعه روستایی بی‌آلایشی که محل کارش بود بیاورند.
دستور معجزه‌آسای ابو علی سینا برای شفای امیر بخارا فقط یک رژیم غذایی ساده و خوراک متعادلی بود که با تعجب همگان، پس از مدت کوتاهی موجب بازگشت سلامتی امیر شد.
چرا توجه روزافزون محافل پزشکی جهان امروز به جوانب مؤثر و مفید غذادرمانی معطوف شده است؟ چه شده است که مراکز تحقیقاتی معروف پزشکی، مانند مرکز تحقیقاتی پزشکی دانشگاه هاروارد و دانشگاه جان هاپکینز و سایر مراکز تحقیقاتی جهان هرساله مبالغ هنگفتی صرف تحقیقات خواص خوراکی‌ها در درمان بیماریها می‌نمایند و برای مثال چندی پیش در گزارش
ص: 21
تحقیقات خود با افتخار اعلام کردند که برای مثال کلم بروکلی مملو از مواد ضد سرطان است و مصرف مقدار لازم هویج در رژیم غذایی ممکن است از حمله‌های قلبی و مغزی پیشگیری کند؟
دلیل آن این است که برای اولین‌بار در تاریخ پزشکی رسمی مدرن، دانشمندان به این راز علمی پی‌برده‌اند که آنچه ما می‌خوریم، تأثیر بنیادین و تعیین‌کننده‌ای در ساختمان سلول‌های بدن- که اسرار سلامتی و بیماری در آنها نهفته است- دارد.
در سطح سلول‌ها، جنگ و مبارزه با عوامل بیماری‌زا به‌طور مداوم جریان دارد و در این مبارزه ممکن است بدن فاتح یا مغلوب شود. اگر فاتح شود، نشانه آن سلامتی است و در صورت شکست، نتیجه بیماری و حتی مرگ است. در این قسمت است که مایعات سلولی و ژنتیک و ساختمان بنیادین بدن جای دارد. در این قسمت از بدن است که سرنوشت حیات، به وجود یا عدم یک آنزیم و یا یک اسید چرب و یا یک اسید آمینه که حاصل سوخت و ساز یک مولکول غذاست بستگی دارد. و در حقیقت در اینجاست که زندگی آغاز می‌شود و خاتمه می‌یابد.
اگر انسان بداند که چه اتفاقاتی در سلول‌های بدن رخ می‌دهد، علت تغییرات در وضعیت سلامتی خود را درخواهد یافت. بدن انسان از
ص: 22
حدود 60 ترلیون سلول تشکیل شده است. هر سلول یک مخلوق مستقل ذره‌بینی با ساختمان بسیار پیچیده‌ای چون یک دنیای کوچک است که در هر دقیقه از حیات انسان، بیلیون‌ها عکس‌العمل شیمیایی را تجربه می‌کند.
چه چیزی و چه عاملی این تغییرات شیمیایی را به سلول دیکته می‌کند؟
تنها منبعی که انرژی لازم را برای این عکس‌العمل‌های شیمیایی سلول تأمین می‌کند، مواد غذایی است. با این توضیحات آیا می‌توان در مورد اثر قطعی غذا در سلامتی و بیماری بدن تردید داشت و نسبت به آن بی‌اعتنا بود؟
بدون شک در گذشته پزشکان از انواع غذاها به مثابه نسخه‌ای برای درمان بیماریها استفاده می‌کرده‌اند. در یکی از مجلات پزشکی، دکتر جان پاتر[10]، از استادان دانشگاه ایالتی مینه‌سوتا، تعدادی از انواع غذاهایی را که حکمای کهن برای بیماران خود تجویز می‌کرده‌اند شرح داده است. در مصر قدیم، طبیب معروف پلینی 11]، کلم را داروی 87 نوع بیماری و پیاز را درمانگر 28 بیماری می‌دانسته است و از سیر به منزله یک گیاه مقدس شفابخش نام برده است. گیاهان خانواده کروسیفر، نظیر کلم برگ و کلم بروکلی در درجه اول برای مصارف
ص: 23
پزشکی کاشته می‌شده‌اند و به عنوان داروی سردرد، سنگینی گوش، اسهال، نقرس و اختلالات معده و کاهش وزن، که طبق روش خاصی تهیه می‌شده، به کار می‌رفته‌اند. رومی‌های قدیم معتقد بودند که عدس داروی بسیاری از انواع اسهال است و موجب ایجاد تعادل روانی می‌شود. کشمش و انگور برای رفع انواع ناراحتی‌ها به کار می‌رفته و با انواع داروهای خوراکی مخلوط می‌شده و در تهیه مایع تنقیه، بخورهای تنفسی و پمادهای جلدی به کار می‌رفته‌اند.
تا اوایل دوران انقلاب صنعتی و تمدن جدید، مردم دنیا برای تهیه داروهای گیاهی به جنگل‌ها و مزارع می‌رفتند و شاید حدود 75 درصد جمعیت جهان هنوز هم این وابستگی را حفظ کرده‌اند. دکتر دوک، کارشناس گیاه‌شناسی وزارت کشاورزی امریکا، می‌گوید اگر بپذیریم که مواد غذایی در درمان بیماریها مؤثرند، طبعا گیاهان که تشکیل‌دهنده غذاها هستند نیز اهمیت می‌یابند. او اضافه می‌کند که دانشمندان به‌تازگی با تحقیقات علمی، از گیاهان داروهای مهمی به‌دست آورده‌اند و لا اقل 25 درصد داروهای شیمیایی مصنوعی گران‌قیمت جدید، منشأ گیاهی دارند. نظیر داروی بسیار مؤثر و گران‌قیمت ضد سرطان تاکسول 12] که از
ص: 24
درختی به نام تاکسوس برویفولیا[13] در آمریکا به‌دست می‌آید. در جنگل‌های شمال ایران واریته دیگری از این درخت به نام تی. باکاتا[14] وجود دارد که آن‌هم بسیار ارزنده است و به جهت نقشی که در تهیه تاکسول دارد باید قطع آن ممنوع اعلام شود.
دانش و معلومات حکمای کهن دنیا تنها از طریق تجربه، طی صدها سال از نسلی به نسل دیگر به ارث رسیده است. آنها تکنولوژی جدید شیمی و بیولوژی را در اختیار نداشتند. بنابراین درباره جرم‌هایی که نمی‌توانستند با چشم غیر مسلح ببینند و یا از اینکه چطور هورمون‌ها و کلسترول و مواد ضد لخته شدن خون و غیره در بدن تأثیر می‌گذارند چیزی نمی‌دانستند. ولی امروز دانشمندان، با ابزار دقیق و تکنولوژی پیشرفته می‌توانند کوچکترین ذرات و ترکیبات مفید و مضرّ موجود در گیاهان را جدا کرده، آزمایش کنند و درنتیجه، خواص گیاهان خوراکی را دقیقا بررسی نمایند.
موضوع دیگری که مورد مطالعه دانشمندان قرار دارد، بررسی و تحقیق در مورد روش تغذیه مردم در مناطق گوناگون جهان است؛ به‌ویژه مطالعه در مورد مناطقی که در آن بیماری‌های مختلف خیلی کم و بندرت شایع شده است.
ص: 25
برای مثال، دلیل اینکه چرا و چگونه بیشتر مردم ساکن منطقه مدیترانه و ژاپنی‌ها با مصرف انواع غذاهای مخصوص گیاهی، کمتر به انواعی از بیماریها مبتلا می‌شوند. در تحقیقات موردی و منطقه‌ای که در مناطق گوناگون جهان به عمل می‌آید، بررسی می‌شود که چرا گروه خاصی از مردم یک منطقه کمتر به انواعی از بیماریها مبتلا می‌شوند. یا گروه خاص مشابهی در منطقه دیگری از جهان خیلی بیشتر به آن بیماریها مبتلا می‌شوند تا از نظر نوع تغذیه مشخص شود که چه انواعی از غذاها در کاهش ابتلای به بیماری آنها دخالت داشته است.
با نوع دیگری از تحقیقات، تأثیر مواد غذایی بر بدن را بررسی می‌کند. در این نوع پژوهش‌ها، برای مثال گروهی از مردم را که مبتلا به بیماری‌های خاصی نظیر بیماری‌های قلبی و یا تومورهای بدخیم پیش‌سرطانی هستند انتخاب کرده، آنها را داوطلبانه تحت رژیم خاصی غذایی قرار می‌دهند و تغییرات بالینی آنها را تحت نظر می‌گیرند. به این ترتیب انواع غذاها و رژیم‌های غذایی را از نظر قدرت تأثیر در بهبود بیماری طی 2 تا 3 سال مطالعه می‌نمایند. این روش‌های تحقیق البته خیلی مشکل است و بندرت انجام می‌گیرد ولی نتایج به‌دست آمده از آنها بسیار ثمربخش است. از جمله نتایج
ص: 26
این تحقیقات اینکه ثابت شده است غذاها عینا عکس‌العمل دارویی مؤثری بر بیماریها دارند؛ انواعی از غذاها شبیه داروهای ضد انعقاد خون عمل می‌کنند؛ برخی آثار ضد افسردگی دارند؛ بعضی از غذاها برای بهبود و ترمیم انواعی از زخم معده و اثنی عشر بسیار مؤثرند یا آثار تسکین درد دارند؛ یا آرام‌بخش هستند؛ برخی از غذاها و خوراکی‌ها در کاهش کلسترول مؤثرند و تعدادی از غذاها با عوامل سرطان‌زا مبارزه می‌کنند؛ تعدادی آثار هورمونی مفید دارند؛ بعضی از خوراکی‌ها در باروری و رفع عقیم بودن مؤثرند؛ بعضی از مواد غذایی ضد اسهال هستند و برخی آثار ملین دارند و رفع یبوست می‌نمایند؛ بعضی از خوراکی‌ها در تقویت سیستم دفاعی بدن نقش مؤثری دارند؛ بعضی غذاها ضد فشار خون هستند؛ شماری از غذاها مدرّ هستند و ترشح ادرار را افزایش می‌دهند؛ تعدادی از غذاها در رفع التهاب اثر مفید دارند و تعدادی اثر ضد میکروبی داشته، ضد ویروس و باکتری و ضد تهوع و سرفه هستند؛ برخی از خوراکی‌ها در باز نگه داشتن رگ‌های خونی اثر دارند؛ تعدادی برای باز کردن برونش‌ها و بیماری‌های تنفسی مفیدند و غیره و غیره.
یک نوع ماده غذایی، صدها یا هزارها ترکیب شیمیایی مفید دارد که هیچ‌یک از آنها به هم شبیه
ص: 27
نیستند و اغلب آنها از نظر نوع فعالیت دارویی تا به حال بررسی و شناسایی نشده‌اند. در عین حال نظریه‌های جدیدی در محافل تحقیقاتی پزشکی در مورد قدرت دارویی غذاها در حال تکوین است که کمک می‌کند با تفاهم بهتر و بیشتری در مورد تغییرات بیوشیمی تدریجی بیماری‌های مزمن و ارتباط آن با حوادثی پی ببرند که در سطح سلولی آغاز می‌شود و به ظهور علائم بیماریها در بدن می‌انجامد. این یافته‌ها باعث شده است که دانشمندان بیش از پیش به وجود نیروی پتانسیل شفابخش مواد غذایی و تأثیر آن در بیماریها معتقد باشند. و این پیشرفت‌های علم تغذیه و توجه به نظریه‌های جدید سیر تحول پیشرفت بیماری‌های مزمن از سطح سلولی تا ظهور علائم بیماری در تمام بدن موجب شده است که تحقیقات در مورد نیروی شفابخشی مواد خوراکی طبیعی و غذاها بسیار بیشتر از آنچه تا به حال به استناد روش‌های کهن دنبال می‌شد طرف توجه قرار گیرد و مقام بسیار والایی را در پزشکی قرن بیستم و بیست و یکم به خود اختصاص دهد.
ص: 29
غذادرمانی